Εξωτερική εμφάνιση: Ευκαιρίες, καριέρα και προκαταλήψεις
Η πρώτη εντύπωση μετράει…
Η πρώτη εντύπωση ή αλλιώς “halo effect”, που σχηματίζει κάποιος όταν σας συναντήσει, είναι δεδομένο ότι επιδράει (καλώς ή κακώς) σημαντικά στη διαμόρφωση της γνώμης που θα σχηματίσει για εσάς.
Αυτή η συμπεριφορά παρατηρείται σε όλες τις ανθρώπινες σχέσεις, είτε αυτές είναι φιλικές, ερωτικές ή επαγγελματικές. Στο εργασιακό πλαίσιο, έχει παρατηρηθεί, ότι η εξωτερική εμφάνιση μπορεί να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό όλα τα στάδια μιας επαγγελματικής πορείας, από την πραγματοποίηση μιας συνέντευξης, την έκβασή της, τις συναναστροφές με συναδέλφους αλλά και την μετέπειτα εξέλιξη της καριέρας.
Ο βαθμός που θα επηρεάσει το παρουσιαστικό του εκάστοτε υποψηφίου τη διεκδίκηση μιας θέσης εργασίας αλλά και την πορεία του σε ένα εργασιακό περιβάλλον, διαφοροποιείται ανάλογα με τον κλάδο που δραστηριοποιείται η εταιρεία αλλά και από τα καθήκοντα της θέσης εργασίας. Σε μερικά επαγγέλματα θα δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στο παρουσιαστικό και σε άλλα λιγότερη.
Με κριτήριο λοιπόν, την εξωτερική εμφάνιση τους μερικοί θα ευνοηθούν ενώ κάποιοι άλλοι όχι. Επιφανειακή αξιολόγηση με γερή δόση μεροληψίας και προκατάληψης ως προς την ικανότητα ενός επαγγελματία να ανταπεξέλθει στις αρμοδιότητες μιας θέσης; Σίγουρα ναι!
Από την αποστολή του βιογραφικού
Στην Ελλάδα (σε αντίθεση με άλλες χώρες όπου είναι απλά απαγορευτικό!) δεν είναι σπάνιο σε αγγελίες εργασίας να ζητείται η αποστολή φωτογραφίας των υποψηφίων, μαζί με το βιογραφικό σημείωμα. Έρευνα στην οποία έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο, παρουσιάζει τον βαθμό που επηρεάζεται η ανταπόκριση των επιχειρήσεων για την πραγματοποίηση μιας συνέντευξης, στην περίπτωση που ένα βιογραφικό έχει φωτογραφία ή όχι.
Τα ευρήματα της έρευνας, υποστήριζαν ότι τα βιογραφικά με φωτογραφία εμφανίσιμων αντρών είχαν μεγαλύτερη ανταπόκριση από πλευράς των εταιρειών (19,7%), σε αντίθεση με τα βιογραφικά αντρών χωρίς φωτογραφία (13,7%), ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από το 9,2% των βιογραφικών με φωτογραφίες ανδρών που ήταν λιγότερο εμφανίσιμοι.
Όσον αφορά τις γυναίκες, την μεγαλύτερη ανταπόκριση από τις εταιρίες είχαν τα βιογραφικά γυναικών χωρίς φωτογραφία (16,6%) ενώ ακολουθούσαν τα βιογραφικά με φωτογραφία λιγότερο εμφανίσιμων γυναικών (13,6%). Το μικρότερο ποσοστό (12,8%) ανήκε στα βιογραφικά με φωτογραφίες ευπαρουσίαστων γυναικών!
Η φωτογραφία σε ένα βιογραφικό και κατ’ επέκταση η πρώτη επαφή που μπορεί να έχει ένα εργοδότης με το παρουσιαστικό ενός υποψηφίου, αποτελεί έναν επιπλέον παράγοντα αξιολόγησης, ο οποίος επηρεάζει τις πιθανότητες για την πραγματοποίηση μιας συνέντευξης και συνεπώς την ευκαιρία που θα του δοθεί για την διεκδίκηση μιας θέσης.
Περνώντας από τη συνέντευξη
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συνέντευξης, που αποτελεί και το πιο σημαντικό στάδιο για την διεκδίκηση της επιθυμητής θέση εργασίας, το παρουσιαστικό του υποψηφίου θα αποτελέσει ένα επιπρόσθετο κριτήριο για την επιλογή η όχι του υποψηφίου.
Case study με τίτλο «Η Εξωτερική Εμφάνιση στην Επιλογή Ανθρώπινου Δυναμικού» του Οικονομικού Πανεπιστήμιου Αθηνών, υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος εκ φύσεως έχει την τάση να προτιμά το «ωραίο» συνεπώς, είναι και στην φύση των συνεντευξιαστών να έχουν μια προδιάθεση να είναι πιο δεκτικοί σε υποψηφίους που για τα δικά τους κριτήρια είναι πιο ευπαρουσίαστοι.
Τόσο για τους άντρες όσο και για τις γυναίκες, το παρουσιαστικό κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης σίγουρα θα παίξει σημαντικό ρόλο, ανεξαρτήτως των δεξιοτήτων που έχει ο κάθε υποψήφιος. Όσο υπάρχει ο ανθρώπινος παράγοντας, ένα πρόσωπο, ένα ντύσιμο και γενικά η εξωτερική εμφάνιση του υποψηφίου, ενδεχομένως να μην αξιολογηθούν αντικειμενικά από τους recruiters ή τους υπευθύνους προσλήψεων.
Καταλήγοντας στο εργασιακό περιβάλλον
Στον εργασιακό χώρο, η εξωτερική εμφάνιση, αποτελεί ορισμένες φορές, τόσο ένα κριτήριο για την εξέλιξη των εργαζομένων όσο και παράγοντας για τον τρόπο με τον οποίο θα αλληλοεπιδράσουν και θα συμπεριφερθούν οι συνάδελφοι.
Πρόσφατη έρευνα με τίτλο “Beauty, Stature and the Labour Market: A British Cohort Study” που πραγματοποιήθηκε από το Guildhall University of London, έδειξε ότι η εξωτερική εμφάνιση -χαρακτηριστικά, προσώπου, ύψος, βάρος - επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό, όχι μόνο το αντικείμενο εργασίας αλλά και το εισόδημα των υπαλλήλων, καθώς οι εργαζόμενοι με πιο ελκυστική εμφάνιση φαίνεται να έχουν καλύτερους μισθούς από τους λιγότερο εμφανίσιμους.
Σύμφωνα με την έρευνα της UNIVIA “Beauty Biases in the Workplace” , τα χαρακτηριστικά που επηρεάζουν περισσότερο την αντίληψη που δημιουργείται για τους υπαλλήλους είναι η ηλικία (60%), το βάρος (58%) και τα τατουάζ (57%), ενώ χαρακτηριστικά όπως το ύψος (20%), τα μαλλιά (17%) και το χρώμα των ματιών (6%), φαίνεται να επηρεάζουν λιγότερο.
Παράλληλα η έρευνα υποστηρίζει ότι 1 στους 4 εργαζόμενους, είχαν βιώσει διακρίσεις στο εργασιακό τους περιβάλλον, λόγω της εξωτερικής τους εμφάνισης, ενώ 59% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι επωφελήθηκαν από την εμφάνισή τους στην εργασία τους. Τις περισσότερες φορές, αυτό συνέβη σε γυναίκες και νεότερους ηλικιακά υπαλλήλους.
Συνδέεται ένα παρουσιαστικό με την εξέλιξη ενός υπαλλήλου σε μια εταιρεία; Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ίδιας έρευνας: Ναι και μάλιστα σε πολύ μεγάλο βαθμό!
Το 90% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η εμφάνιση επηρεάζει την αντίληψη που έχουν οι πελάτες για τους υπαλλήλους καθώς και για την εικόνα που προβάλει η εταιρεία στην οποία εργάζονται. Επίσης, το 85% δηλώνει ότι η εμφάνιση επηρεάζει την αυτοπεποίθηση που μπορεί να έχει κάποιος, ενώ το 73% θεωρεί ότι η εμφάνιση θα μπορούσε να επηρεάσει ακόμα και την αντίληψη ως προς την απόδοση των υπαλλήλων!
Beauty business
Από την αρχική επαφή ενός υποψηφίου με έναν εργοδότη, μέσο ενός βιογραφικού και μιας συνέντευξης, μέχρι την εξέλιξή του στην εταιρεία, η εξωτερική εμφάνιση μπορεί να ευνοήσει μερικούς, ενώ για άλλους να σταθεί εμπόδιο.
Μην ξεχνάμε ωστόσο ότι ένα «ωραίο περιτύλιγμα» σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει τα πραγματικά προσόντα και δεξιότητες ενός επαγγελματία. Μπορεί ορισμένες φορές να τον ωθήσει, αλλά στο τέλος είναι οι συμπεριφορές, είναι ο χαρακτήρας, είναι οι δεξιότητες και οι γνώσεις που κατέχουμε οι οποίες θα μας επιτρέψουν να ξεχωρίσουμε και να ανελιχθούμε σαν επαγγελματίες αλλά και σαν άνθρωποι.